Cengiz Han ve Moğollar Türk müdür? | Dtarihi

Cengiz Han ve Moğollar Türk müdür?

Cengiz Han ve Moğollar Türk müdür?

Moğollarla ilgili Protomoğol diyebileceğimiz bütün kaynakları okudum. Orjinallerini de okudum. O dönemde Protomoğol diyebileceğimiz bütün toplulukların hayat tarzları Türkler gibi anlatılıyor. Çince belgelerde de öyle anlatılıyor. Geçen yaz TİKA’nın kazılarında Moğolistan’da 73 gün kaldım. Kesinlikle Moğollar, Türk kültürü dairesinin içindedir ve devletimiz de bunu böyle kabul ederek, doğru bir yol izliyor. Yaşantı olarak aynı kültür. Fakat kökene indiğimizde bazı farklılıklar olabilir. 

Şahsi fikrim şudur; biz Türk Kağanlığını yanı Kök Türkleri Türk kabul ediyoruz ama onlara yakın olan, onlar gibi anlatılan diğer kabileleri Türk kabul etmiyoruz. Burada bir düşünmemiz lazım. Fakat eski Moğol dönemi, Moğolların gizlenmiş tarihi… Adına ne dersek diyelim, sonuçta 1240’lardan öncesine ait yazılı metinleri yok. Ama Türkçe metinler var. Eski dönemde Moğolca ile Türkçeyi ayırt etmek imkansızdı diyen görüşler vardır. Mümkündür. Fakat Cengiz Han’ın kökeni daha farklıdır.

Moğol adı ilk defa 750 tarihinde Çin kaynaklarında geçiyor. ‘Mın gu’ olarak geçer. Esasında bütün bu kabilelerin ayrı adları var. Ama Cengiz Han zamanında hepsine birden Moğol deniyor ve ortak ad olarak kabul ediliyor. Biz de Moğol diyoruz. Batıdaysa bu gruba Tatar deniyor.

Cengiz Han’ın ailesi konusunda kesin olmamakla birlikte kendi görüşümü söyleyeyim: Cengiz Han, bence Batı Göktürklerinden geliyor. Bu devlet yıkılınca Çu-yüce ve Çu-mu-kun isimli iki boy Çin’e gitti. Çin’in kuzeybatısında bir devlet kurdular; Şa-to Devleti. İşte bir süre sonra bu devlet yıkılınca bazı kabilelerin kuzeye doğru gittiklerini görüyoruz. Bu gidenlerin arasında Börü Tegin sülalesi de vardı. Bu Cengiz’in sülalesidir. Böyle bir bağlantı olması mümkündür ama dediğim gibi bunlar benim şahsi görüşüm… Kesin, yüzde yüzdür Türk’tür diyemeyiz. Orjinal belge olmadan söylemek doğru olmaz. Yine de bir boyutudur. Diğer boyutu ise şu; Moğollar bozkır kültüründendir ve Türklerle akrabadır. Dil özellikleri olarak da öyledir. Bunlar kesin. Yine de zor bir durum. Yüzde yüz Türk saymak çok doğru değildir, ama Türk saymamak da doğru olmaz. Ortada bir yerdeler. Günümüz açısından baktığımızda ise Türk Dünyası kültür dairesi içinde değerlendirmek gerekir. Doğrusu ben filolog değilim ama biraz Moğolca öğrendim ve çok sayıda Türkçe kelimenin olduğunu fark edebildim. Özellikle ana fiillerde ve kelimelerin köklerinde benzerlik görülüyor.

Ahmet Taşağıl

Son İçerikler

x