Tecavüz suçuna idam cezası
Genç tarihçilerimizden Doç. Dr. Zübeyde Güneş Yağcı, Osmanlı dönemi Balıkesir mahkeme kayıtlarında bulduğu belgelere göre tecavüzcülerin idam edildiği iki örneği ortaya çıkarmıştır.
710 numaralı Balıkesir Şer’iyye Sicili Defteri’nde geçen hadise şöyledir. 1699’da Balıkesir’in Hacı İshak Mahallesi’nde oturan Mustafa oğlu Mehmed ve annesi Mustafa kızı Sultan mahkemeye başvurarak Mehmed Beşe ve Çikin Kelle Mehmed Beşe ve Çoban Ebubekir Beşe’nin Ramazan ayında Kadir Gecesi’nde herkes ibadetle meşgulken Sultan’a tecavüz ettiklerini iddia ettiler.
Balıkesir mahkemesi mübarek bir günde yapıldığı iddia edilen böyle bir eylemi hemen soruşturmaya başladı. Tecavüzcülerin daha önce de bu gibi suçları işledikleri ortaya çıktı. Tecavüzcüler daha önce de Bernak adındaki bir gayrimüslimin evini basıp karısına saldırmışlardı. Ayrıca bir han basıp Dimitri adındaki gayrimüslimi de yaralamışlardı.
Osmanlı döneminde insanların birbirleri hakkındaki kanaatleri çok önemliydi. Tecavüzcüler hakkında şehrin saygın insanlarının görüşleri istendi. Şehrin ileri gelenleri tecavüzcülerin eşkıya olduklarını söylediler. Bunun üzerine Müftü Esseyyid Ali Efendi’den fetva istendi. Ali Efendi bu kadar suç işleyen kişilerin katlinin şer’an caiz olacağı yönünde fetva verdi. Bunun üzerine Mehmed idam edildi.
1699 yılında Balıkesir’de yine Hacı İshak Mahallesi’nde oturan Mehmed oğlu Mehmed, mahkemeye başvurarak bir gece Çobanoğlu Bayram’ın evine girerek, karısına saldırdığını, malını da yağma ettiğini iddia etti. Çobanoğlu Mehmed yakalanıp, mahkemeye çıkarıldı. Ancak kendisine yöneltilen suçlamaları kabul etmedi.
Bunun üzerine Mehmed oğlu Mehmed, mahkemeden soruşturma yapılarak, şehrin ileri gelenlerinin görüşlerinin alınmasını talep etti. Mahkeme, Müderris Mehmed Efendi, Esseyid Hacı Yahya Çelebi, İmam Hacı Mustafa Efendi, Kethüda Mustafa Ağa Çeribaşı Mehmed gibi şehrin ileri gelenlerine Bayram oğlu Mehmed’in durumunu sordu. Şehrin ileri gelenleri de Çobanoğlu Mehmed’in ahlaksız ve eşkıya olduğunu söyledi. Bu gelişme üzerine Bayram oğlu Mehmed, Esseyid Ali Efendi’nin fetvası ile idam edildi.
KIZ VE OĞLAN “ÇEKMEK”
* Kız ve oğlan çeken (kaçıran, tecavüz eden) kişinin ve hıyanet edip başkasının evine girenin içmeği (âleti) kesile. Kızı yahut avradı çeken kişi o avratla yahut kız ile nikâh kıydırdı ise derhal boşatıla, sakalı kesile ve odunla dövüle. Avrat ile yakalanırsa derhal öldürüle (İkinci Bayezid’in Umumi Kanunnâmesi, madde: 26).
* Oğlan ve kız çeken (kaçıran, tecavüz eden) kimselerin, hıyanet ile eve girenlerin ve avrat yahut kız çekmeye kalkanların içmeğini (âletlerini) keseler. Bir kişi avradın yahut kızın rızası olmadan onu kaparsa, adamın içmeğini (âletini) keseler ve avradı yahut kızı hiçbir şekilde suçlamayalar. Ama avrat yahut kız bu işe razı olup evinden dışarı erkekle anlaşarak giderse, avradın yahut kızın organını dağlayalar (Kanunî Süleyman’ın Kanunnâmesi, madde: 5).
* Erkek başkasının avradını öpse, ondan birşey istese yahut yapışsa, kadı dayak ata ve vurulan her sopa başına bir akçe ceza ala (Fatih’in Umumî Kanunnâmesi, madde: 9).
* Eğer bir kimse karısını bir başka erkekle ilişkide bulunurken yakalasa ve her ikisini de öldürse o kimse yargılanmaz, diyet istenmez, günah işledi diye cezalandırılmaz (Kanunî Süleyman’ın Dulkadir Kanunnâmesi, madde: 13).
* Eğer evli bir kişi zina yapsa ve yaptığı sabit olsa ve o kişi bin akçelik servete sahipse üçyüz akçe ceza alına. Serveti altı yüz akçe ise iki yüz, daha aşağı ise servetine göre yüz, elli yahut kırk akçe alına (Fatih’in Umumî Kanunnâmesi, madde: 1).
SAKAL KESME VE DAYAK
* Kız veya avrat çekip cebren nikâh kıydıran zor kullanılarak boşatıla ve nikâh kıydıran erkeğin sakalları kesilip sıkı bir sopa çekile (Kanunî Süleyman’ın Kanunnâmesi, madde: 6).
* Bir kimse avradını ……sından tasarruf etse (ters ilişki kurarsa) iyi bir dayak atıp sopa başına bir akçe ceza alına. Bir kimse hayvana tecavüz etse, iyi bir sopa çekip sopa başına bir akçe ödetile (Kanunî Süleyman’ın Kanunnâmesi, madde: 12).
* Avrat yahut kız, bir erkek hakkında “Bana zinâ kıldı” dese ve erkek inkâr etse, iki tarafın sözüne de inanılmaya. Ere yemin ettirile, eğer “yapmadım” diye yemin ederse avrada sopa çekile ve iki sopa başına bir akçe ceza alına. Ama erkek “Ben bu avrada zinâ kıldım” dese ve avrat reddetse, bu defa avrada yemin ettirile. Avrat “Yaptı” derse erkeğe sopa atıla ve iki sopa başına bir akçe alına (Fatih’in Umumî Kanunnâmesi, madde: 10).