Kutsal Kase daha çok sembolik anlam taşısa da Ahit Sandığı, tarihsel olarak var olduğu bilinen bir nesne. Aynı zamanda Ahit Sandığı Tevrat’ta ve Kuran-ı Kerim’de geçiyor. Bu da var olduğunun en önemli kanıtıdır.
Tevrat’ta, Ahit Sandığı’nın bizzat Rab tarafından Hz Musa ve İsrailoğullarına yaptırıldığı anlatılır. Tevrat’ın ilk beş kitabını içeren Tora’nın Mısır’dan Çıkış bölümünde şu ifadeler yer alır:
”Rab Musa’ya şöyle dedi: (…) Meskeni ve eşyalarını sana göstereceğim örneğe tıpatıp uygun yapın. Akasya ağacından bir sandık yapsınlar. Boyu iki buçuk, eni ve yüksekliği birer buçuk arşın olsun. İçini ve dışını saf altınla kapla. Çevresine altın pervaz yap. Dört altın halka döküp dört ayağına tak. İkisi bir anda, ikisi öbür yanda olacak. Akasya ağacından sırıklar yapıp anltınla kapla. Sandığın taşınması için sırıkları yanlarındaki halkalara geçir.
Sırıklar sandığın halkalarında kalacak çıkarılmayacak. Antlaşmanın koşullarını belirten taş levhaları sana vereceğim. Onları sandığın içine koy. Saf altından bir bağışlanma kapağı yap. Boyu iki buçuk eni bir buçuk arşın olacak. Kapağın iki kenarına dövme altından birer Keruv yap.
Keruvlardan birini bir kenara diğerini öteki kenara, kapakla tek parça halinde yap. Keruvlar yukarı doğru açık kanatlarıyla kapağı örtecek. Yüzleri birbirine dönük olacak ve kapağa bakacak. Kapağı sandığın üzerine, sana vereceğim taş levhaları ise sandığın içine koy… Seninle orada buluşacağım ve Levha Sandığı’nın üstündeki Keruvlar arasından söyleşeceğim ve İsrailoğulları için sana buyruklar vereceğim.”
Bu alıntıda da görülmektedir ki Tevrat, Ahit Sandığı’nın yapımı için gereken ölçüleri, malzemelerin kullanımını ve her türlü ince ayrıntıyı açıkca veriyor. Konunun en can alıcı noktası da şudur ki, Rab, bir cins melek olan Keruvlar aracılığıyla Ahit Sandığı üzerinden Musa ve seçtiği halkıyla konuşuyor. Buradan Kutsal Ahit Sandığı’nın Yahudiler için bir nevi Tanrı ile iletişim aracı olduğunu anlıyoruz.
Kuran, Ahit Sandığı konusuna oldukça etkileyici bir anlatım getirir.
Peygamberleri, onlara şunu da söylemişti: ”Haberiniz olsun onun melikliğinin alameti size o Tabut’un gelmesi olacaktır ki onda Rabb’inizden bir sekine ve Musa ile Harun’un metrukatından bir bakiye vardır, onu Melaike getirecektir, elbet bunda size kati bir alamet vardır, eğer müminlerseniz.” (Bakara 248)
Kuran, içinde İsrailoğullarının kutsal eşyaları bulunan Ahit Sandığı’nı tasdik eder. Ve sandığın Yahudiler için olan önemini belirtir. Ayetin içinde geçen ifadelere dikkat ederek ilerleyecek olursak, ”Tabut” olarak betimlenen şeyin aslında tahta sandık olduğunu görürüz. Mealdeki en ilginç sözlük ”sekine”dir. Türkçede sakin/sükunet ile alakalı olduğu düşünülen bu sözcük, ”huzur” ya da eşanlamlılarıyla çevrilmiştir. Oysa bu sözcük, İbranice Shekinah sözcüğüdür ve yine sükünet ile aynı kökten olan ”iskan/mesken” sözcüğüyle ilgilidir. Aslında İsrailoğullarını bir arada tutan, ilahi bir tecellidir ve zaten ilahi tecellinin olduğu yer de İbranice mesken olarak adlandırılır.
Ayasofya’nın Gizli Tarihi
